Miokardio infartu akutua

Miokardio infartu akutua
Deskribapena
Mota	arteria koronarioetako gaixotasuna, iskemia, infartua eritasuna
Espezialitatea	Kardiologia
Sintoma(k)	bularreko mina, goragalea, bularreko angina, edema nekrosia
Sortzen du	bihotz-gutxiegitasuna
Asoziazio genetikoa	Zerrenda PLCL2 (en) , MIA3 (en) , PHACTR1 (en) eta WDR12 (en)
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	tenecteplase (en) , (RS)-metoprolol (en) , Bisoprolol, pindolol (en) , anisindione (en) , acebutolol (en) , diltiazem (en) , eptifibatide (en) , propranolol, labetalol (en) , dalteparin (en) , (S)-(−)-timolol (en) , nadolol (en) , atenolol (en) , esmolol (en) , tirofiban (en) , sulfinpyrazone (en) , penbutolol (en) , Streptokinase (en) , anistreplase (en) , pharmaceutical preparation of nitroglycerin (en) , verapamil (en) , carvedilol (en) , esatenolol (en) eta urokinase (en)
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	I21 eta I22
GNS-10	I21
GNS-9	410
OMIM	608557
DiseasesDB	8664
MedlinePlus	000195
eMedicine	000195
MeSH	D009203
Disease Ontology ID	DOID:5844

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Miokardio infartu akutua (MIA) bihotzaren miokardioaren kalte larria da, iskemia baten ondorioz gertatzen dena. Ohiko hizkeran, bihotzeko deritzo^[1]. Zirkulazio koronarioak daraman eta bihotzak behar duen odol fluxuaren artean desoreka dagoenez, zelula kardiakoak hil egingo dira. Arteriaren itxiera erabatekoa bada, arazoak larriagoak izango dira.^[2]

Gaixotasun koronarioen ondorioz, infartuak gertatzen dira. Izan ere, arteria koronarioak buxatuta daudenean, bihotzeko odol fluxua desegokia izango da, eta, ondorioz, ehunean kalteak gertatuko dira. Zenbait kasutan, iskemia edota hipoxia egoeretan ehuna kaltetu arren, zelula kardiakoak ez dira hilko. Egoera honi bularreko angina deritzo. Aldiz, hipoxia eta anoxia egoerak denbora batez luzatzen direnean, miokardioko zelulak nekrosiz hil egingo dira. Hain zuzen ere, egoera honi miokardio infartu akutua deritzo.

Bihotz infartuek berehalako arreta medikoa behar dute; egoera horietan atzerapenak egonez gero, hiltzeko arriskua izugarri areagotzen da. Hala ere, beste zenbait faktorek ere eragina izango dute, esaterako, odol fluxu desegokia jaso duen miokardioaren kantitateak.

Miokardioko infartu akutua da mundu osoko gizon-emakumeen heriotza-kausa nagusia^[3]. ​Arritmiak sortzeko erraztasuna, batez ere fibrilazio bentrikularra, da lehen minutuetan miokardioko infartu akutuan heriotza gehien eragiten duen arrazoia^[4]; horregatik, jende asko ibiltzen den leku publikoetan, kanpoko desfibriladore automatikoak jartzeko joera dago.

Infartua izateko arrisku nagusiak aterosklerosia edo koronarioen beste gaixotasun bat dira: bularreko anginaren aurrekariak, aurreko infartu baten edo bihotz-erritmoaren asalduen ondoriozkoak eta adina, batez ere 40 urtetik gorako gizonezkoetan eta 50 urtetik gorako emakumezkoetan. Alda daitezkeen ohitura batzuek ere, hala nola tabakismoak, edari alkoholdun gehiegi kontsumitzeak, obesitateak eta estres-maila altuek, bihotzekoa izateko arrisku handiagotzen dute^[5][6].

Miokardioko infartu akutua, definizioz, larrialdi medikoa da, eta berehalako arreta medikoa behar du. Atzerapenak akats larria dira, urtero milaka bizitza eramaten dituena. Infartua izan duen paziente baten bizi-pronostikoa haren hedaduraren araberakoa da (hau da, odol-irrigaziorik ezaren ondorioz galdutako bihotz-muskuluaren kantitatea), eta jasotako arretaren azkartasunaren araberakoa.

Arritmien bidez, bat-bateko bihotz-heriotza eragiten duen kausarik ohikoena da, baina, ez bakarra. Koadroa bihotz-gelditze batena da. Hala ere, kasu gehienetan, bihotzean, jarduera elektrikoa dago, desfibrilazio goiztiar baten bidez geldialdia leheneratu daitekeena.

1. ↑ Euskaltzaindiaren hiztegia, bihotzeko, Euskaltzaindia
2. ↑ Cuyul Vásquez, Iván Alejandro. (2019). «Consideraciones para el uso de la práctica basada en evidencia en el manejo de personas con dolor.» Revista de la Sociedad Española del Dolor  doi:10.20986/resed.2019.3712/2018. ISSN 1134-8046. (kontsulta data: 2019-11-03).
3. ↑ «The World Health Report 2004 - Changing History» http://www.who.int/en/ (Organización Mundial de la Salud): 120-4. 2004 ISBN 92-4-156265-X.
4. ↑ Plan Andaluz de urgencias y emergencias. Manejo del infarto agudo de miocardio
5. ↑ Bax L, Algra A, Mali WP, Edlinger M, Beutler JJ, van der Graaf Y. (2008). «Renal function as a risk indicator for cardiovascular events in 3216 patients with manifest arterial disease» Atherosclerosis  doi:10.1016/j.atherosclerosis.2007.12.006. PMID 18241872..
6. ↑ Pearte CA, Furberg CD, O'Meara ES, et al. (2006). «Characteristics and baseline clinical predictors of future fatal versus nonfatal coronary heart disease events in older adults: the Cardiovascular Health Study» Circulation 113 (18): 2177–85.  doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.105.610352. PMID 16651468..